“Let me in the sound” smeekt Bono in Get on your boots, de lead single van U2’s nieuwe album No line on the horizon. Maar in welke sound? Dat de band niet ter plaatse wil blijven trappelen is duidelijk, maar zeggen welke richting ze ermee uit willen is niet aan de oppervlakte te merken.
Toen in 2000 All that you can’t leave behind uitkwam was ik enigszins ontgoocheld. Met het harde Elevation hadden ze schitterende single die in mijn all-time top 10 hoog scoorde, maar los daarvan kon de plaat mij weinig bekoren. In tegenstelling tot de goegemeente vond ik Beautiful day nauwelijks boven de middelmaat uitkomen en was het vooral Walk on die de plaat nog enigszins boven water hield. Ware het niet dat de daaropvolgende Elevation Tour veel goed maakte, dan was ATYCLB (het acroniem voor de kenners) een stap terug na het onterecht misprezen POP. Het was een terugkeer naar de sound van de jaren tachtig, maar dit was niet helemaal gelukt of geloofwaardig.
Vier jaar later lieten ze How to dismantle an atomic bomb op ons los. De titel verklapte al dat het eerder zwaardere kost ging zijn en ze hadden gelijk. Vertigo, City of blinding lights, Love and peace or else en All because of you waren gierende gitaren en zo heb ik het graag, maar ook het meer rustige Sometimes you can’t make it on your own en zeker Original of the species waren meer dan de moeite waard. Kwaliteit en schitterend live, maar U2 speelde op veilig. We hadden het allemaal al gehoord en gezien. ‘Bomb’ breidde de back catalogue uit met een aanzienlijk pak hits en iPod-voer. Geen kwaad woord over HTDAAB, want we genieten er nog elke dag van. De band kon nog steeds de concurrentie met de concurrentie aan, maar grensverleggend was ook deze plaat niet.
Opmerkingen als deze kan je natuurlijk maar maken als je ze in een historisch perspectief plaatst en afweegt tegenover het ganse oeuvre. Legendarisch als The Joshua Tree en revolutionair als Achtung Baby was U2 al sinds begin jaren negentig niet meer geweest. Als de band na 33 jaar – het is al van 1976 geleden dat de veertienjarige Larry Mullen jr. op het prikbord van de Mount Temple School een berichtje hing om een groepje te beginnen – relevant wou blijven was een duidelijk signaal vereist. Dat is er gekomen.
Het contrast tussen No line on the horizon en de twee vorige albums kan niet groter zijn. De weg van de minste moeite om de grootste hits te scoren is volledig verlaten. In de plaats hiervan koos men voor een vernieuwende, risicovolle aanpak, maar dan wel een berekend risico. Een groep als U2 waagt zich niet aan een avontuur als ze niet zeker zijn dat het tot een degelijk resultaat leidt. De goede zorgen van producers Brian Eno en Daniel Lanois zijn nog steeds een levensverzekering. Beide mannen waren al de architecten van onder meer The unforgettable fire en Achtung baby en ook No line on the horizon draagt een ontegensprekelijke stempel van de twee creatieve breinen.
In de titeltrack is het meteen raak; No line on the horizon dankt haar noises aan de exploten van Eno; we horen Achtung baby op de achtergrond meedraaien. Het refrein is iets te traag en dat zeker in vergelijking met No line on the horizon 2, de B-side van Get on your boots: een met gitaren en drums opgefokte versie die Elevation en Vertigo het nakijken geeft. Deze versie paste echter niet in het concept van de nieuwe plaat, maar we kunnen alleen maar hopen dat NLOTH2 live als showopener zal fungeren.
Magnificent is een zogenaamd ‘anthem’ dat even goed blijft hangen als Pride (in the name of love) of New year’s day en één van Bono’s meest romantische zinnen omvat: “I was born to sing for you”. Wie zou dat nu niet willen horen? Een instant classic, die echter bruusk wordt gestopt door Moment of Surrender, een zeven minuten lange ballad die Bono in één ruk te berde brengt. Indrukwekkend, al blijf ik een fan van het hardere werk. De song wordt opgevolgd door het mid-tempo-nummer Unknown Caller, dat het betere gitaarwerk van The Edge laat horen. Het veelzijdige I’ll go crazy if I don’t go crazy tonight heeft zelfs folk-invloeden en laat ook de ironie terugkeren met “the right to be ridiculous is something I hold dear”. Bono probeert zijn sceptici, die hem bij al zijn ‘causes’ van hypocrisie beschuldigen, op die manier de mond te snoeren en gaat in Stand up comedy zelfs verder met “Josephine, be careful of small men with big ideas”. Als zelfrelativering kan dit tellen en misschien vond Bono wel dat hij daar aan toe was. Goed nummer, waar we op de achtergrond POP terugvinden. Idem voor Get on your boots, dat de tweelingbroer van Discothèque kon zijn, maar dan beter uitgewerkt. Niet slecht voor de zwakste song op de plaat.
In het laatste deel van de plaat keert Brian Eno terug met Fez-Being Born. De titel refereert naar de Marokkaanse stad waar No line on the horizon deels is opgenomen en is weer experimenteel van aard. Mooi zo; U2 kan het nog. In Cedars of Lebanon gaat men op dit élan voort en vertelt Bono op een schitterende manier het relaas van een oorlogsjournalist. Het was misschien wat lang wachten, maar politiek wordt ook hier niet achterwege gelaten. Of wat dacht u? Ook Breathe, Eno’s favoriet, heeft enige prekende Dylan-achtige trekjes, maar komt at the end of the day mooi tot zijn recht.
De hamvraag blijft natuurlijk of U2 zichzelf nu heeft heruitgevonden. Als je No line on the horizon op dit gebied met Achtung baby vergelijkt is het antwoord neen. Plaats je het in de context van de fase waarin de groep nu is beland – drieëndertig jaar ver waarbij elke inspanning sowieso een succes is – dan is dit wel een meer dan voldoende poging om relevant te blijven. De stadions zullen over de ganse aardkloot weer vol lopen en de machine zal ongenadig draaien, maar met een plaat als No line on the horizon is dat meer dan verdiend. Kan iemand mij tickets bezorgen?
peteraspeslagh.be 
Geef een reactie